Monolithic → Modular → Aggregated
Dağınık Likidite Problemine Çözüm!
Son kullanıcı olarak artık köprülerle uğraşmanıza gerek yok!
L1 ve L2'leri Agglayer’a bağlama ile tek bir zincir kullanımı!
Çığır açan bir teknoloji ile karşınızdayım dostlar. Lütfen yazıyı dikkatlice okuyup sindirin, gelişmek ve kazanmak için okumalıyız. Keyifli okumalar ❤
Diyelim ki Ethereum kullanıcısınız ve L2 ile inşa edilmiş bir oyun zincirinde satın almak istediğiniz bir karakterin kostümünü görüyorsunuz ve L2 zincirinden daha derin likiditeye sahip olduğu için önce Polygon zkEVM’de ETH’yi MATIC ile takas ederek satın almak istiyorsunuz.
Bunun için Polygon zKEVM’e varlıklarınızı köprüleyip, bir takas gerçekleştirmeniz ve ardından L2 oyun zincirindeki skin’i satın almanız gerekir.
Ne kadar** zahmetli ve maliyetli **değil mi?
Ancak bunu AggLayer ile yaparsanız, HEPSİNİ TEK BİR İŞLEMDE gerçekleştirebilirsiniz ;)
Gelin Nasıl Olduğuna Derinlemesine Bakalım;
Blok zinciri mimarisi başlangıçta, mutabakat, veri kullanılabilirliği ve yürütmeyi sağlayan monolitik zincirlerle başladı, ancak bunlar ölçeklenebilirlik, güvenlik ve merkeziyetsizlikten ödün veriyordu.
Geliştiriciler, bu sorunların üstesinden gelmek için modüler mimarilere yöneldiler; modülerlik, bağımsız ve paralel çalışan zincirlerle daha yüksek ölçeklenebilirlik ve özelleştirme sağladı.
Ancak, modülerlik likidite ve kullanıcıları parçalara ayırarak verimsiz köprüleme veya zincir egemenliğinin kaybına neden oldu. Bu sorunları çözmek için yeni bir tasarım olan birleşim (Aggregation), modüler mimarilerin ölçeklenebilirlik ve egemenliğini, monolitik sistemlerin birleşik likidite ve kullanıcı deneyimi ile sentezledi. Bu sayede, hem ölçeklenebilirlik hem de merkeziyetsizlik sağlanarak daha verimli ve kullanıcı dostu bir blok zinciri ekosistemi oluşturuldu.
Yani kısacası AggLayer, blok zinciri tasarımının bir sonraki evrimsel adımıdır.
Aggregation, ZK teknolojisini kullanarak hem entegre (monolitik) hem de modüler mimarilerin avantajlarını sentezler. Geliştiriciler herhangi bir L1 veya L2 zincirini AggLayer’a bağlayabilir, birleşik likidite ve pratik olarak sınırsız ölçeklenebilirlik ile** tek bir zincir gibi hissettiren bir Web3 ağı** oluşturabilir.
Her geçen gün ekosisteme yeni zincirlerin dahil olması ile birlikte artan bir sorun var. Dağınık Likidite problemi. Bu sorun ile birlikte günümüzde birçok kişi birleşik, yüksek oranda ölçeklenebilir bir ağ yerine, parçalı likidite ve ölçeklendirme sınırlamaları ile karşı karşıya kalmaktadır. Bu durum birlikte çalışabilirlikten uzak, verimsiz bir yapıya doğru evrimleşmemize sahip oluyordu. Ta ki AggLayer’lar doğana kadar!
Polygon Labs tarafından geliştirilen bu teknoloji ile birlikte Web3'ün tamamını birleştirmek için yeni bir çözüm olan toplama katmanını(AggLayer) tasarladılar. AggLayer, bölünmüş bir blok zinciri ortamını** tek bir zincir gibi hissettiren** ZK güvenli L1 ve L2 zincirlerinden oluşan bir ağda birleştirdi.
AggLayer’ın yaptığı üç önemli şey var :
*1-)Tüm bağlı zincirlerden gelen ZK kanıtlarını bir araya getirir.
2-)Neredeyse anlık [atomik] zincirler arası işlemler için güvenlik sağlar. *Derinlemesine teknik bilgi için buraya tıklayabilirsiniz.3-)Dağınık Likidite problemini çözer.
Evet var. Blockchain evriminin geldiği son nokta, ASTAR zkEVM!
Astar Network , Polygon CDK altyapısı ile Ethereum üzerinde bir zk-rollup yaratarak Agglayer’a bağlandı ve buna Astar zkEVM adı verdi.
Böylelikle Astar zkEVM, Polygon’un AggLayer’ı ile tamamen entegre olan ilk Layer-2 oldu.
Astar, Astar zkEVM ile ölçeklenebilirliğe bir çözüm getirirken oluşan dağınık likiditeye çözüm üretmek için Polygon ile bir işbirliğine gitti.
Bunun doğrultusunda AggLayer’a bağlanarak dağınık likidite probleminin önüne geçti.
Astar Network bu özellikleriyle şuan da blokzincir evriminin geldiği son nokta olma özelliği taşırken sadece Ethereum ekosistemine değil Polkadot ekosistemine de hitap eden Substrate ağıyla ve Web2 firmalarıyla olan güçlü bağlantılarıyla birlikte kitlelerin Web3'e adaptasyonunda amiral gemi rolü görüyor!
Eğer ilgi ve merak varsa bir sonraki yazımda bu konuyla bağlantılı 5'den fazla projeye değinmeyi planlıyorum.
Gelecekte birçok L2/L1'in AggLayer’a bağlanması ile birlikte son kullanıcı olan bizler, varlıklarımızı tek bir ağdan diğer ağlarda yönetebileceğiz. Belki de babaannelerimiz, Web3 ekosistemine hayal edilenden çok daha erken dahil olacak!