• อย่างแรกเลย Fault proofs ถูกเปลี่ยนชื่อมาจาก Fraud proofs เพื่อไม่ให้เกิดความเข้าใจผิดของความหมาย

Optimistic rollups ถูกเข้าใจกันว่า มี security เท่ากับ Ethereum เลย จริงหรือไม่? แล้วทำไมต้องมี fault proofs เป็น security อีกอัน?

การที่ security เทียบเท่ากับ Ethereum นั้นเป็นเรื่องจริง ซึ่งหมายความว่า หากเราธุรกรรมใดๆ บน Optimism มันจะถูกบันทึกอย่างยอมรับได้บน Layer 1 และหากเราใช้ Optimism ก็ไม่ต้องกังวลว่าใครจะมาแก้ไขเปลี่ยนแปลงตรงนี้ ซึ่งก็คล้ายกับการทำงานของ Blockchain ปกตินั่นเอง ทางเทคนิคตรงนี้จะเรียกว่า CanonicalTransactionChain

แต่การที่จะถอนเงินออกจาก Optimism นั้น จะเป็นคนละประเด็น หากเราติดตามข่าวคริปโตจะรู้ว่าการ bridge หรือย้ายเงินจาก chain หนึ่งไปอีก chain หนึ่งนั้นมีความเสี่ยงและมีความสูญเสียเกิดขึ้น Vitalik เองก็เคยเขียนเรื่องนี้ และนี่คืออีกความเสี่ยงนึงที่ chain อย่าง Optimism, L2s หรือ bridge protocols อื่นๆ จะต้องเผชิญ

“เรื่องที่ผู้เขียนคิดว่าเป็นประเด็นที่ถูกละเลยให้ความสำคัญระดับนึงเลย” ก็คือ ไม่ว่าจะเป็น Rollups ไหนก็ตามจะต้องมี upgrade keys ซึ่งมันมีไว้สำหรับ upgrade protocol นั้นๆ ในการพัฒนาต่อยอด และอีกความหมายนึงคือ กลุ่มคนที่มี upgrade keys ก็สามารถควบคุมได้ทุกอย่างแม้แต่ “เงินของคุณ” ที่อยู่ใน rollup นั้นๆ

ยกตัวอย่างการอธิบายความเข้าใจในเรื่องนี้ง่ายๆ ว่า สมมุติคุณเก็บ Private key ไว้ใน hardware wallet และเก็บ seed phrase ไว้อย่างดี โดยที่ไม่มีทางที่ใครจะสามารถใช้ address นี้ได้ ยกเว้นคุณคนเดียว แต่คุณกลับพลาดง่ายๆ โดยโดนหลอกโอนเงินไปให้โดยไม่ตั้งใจ มันเป็นคำถามเดียวกันว่าจะมีประโยชน์อะไรหากคุณควบคุมได้ทุกอย่าง แต่บกพร่องด้วยตัวคุณเอง เหมือนกันผู้ที่ถือ upgrade keys ของ rollup นั้น

ผมได้แปลเรื่องนี้ไว้ใน blog นี้แล้ว

https://mirror.xyz/0x8c50651d964B1a573ba0cf51980CA51D9e42623C/-WKrMvqvyvBQ5xZcMnACr_xwk-WyQP7q_cLxvGM3HJU

ใน Optimism ทางเทคนิคจะมี StateCommitmentChain ซึ่งจะเป็นการนำ Fault proofs เข้ามาเกี่ยวข้อง @kelvinfichter เลยอธิบายไว้ว่า Fault proofs นั้นมี 4 ระดับ

1. Level 1 : มีแอดมินถือ keys แค่คนเดียว และคุณจะต้อง (1.1)ไว้ใจแอดมิน หรืออาจจะเป็นทีมๆ นั้นว่าเค้าจะไม่ขโมยเงินคุณไป (1.2) ไว้ใจว่าแอดมินจะ upgrade ระบบโดยไม่มี bug แต่ยังมี Challenge window(ช่วงเวลา 7 วันที่เผื่อจะมี bug *แต่มันไม่สามารถ roll back ได้ ทำได้เพียงแค่ replace commitment ต่อเข้าไป)
2. Level 2 : *Permissioned* การถอนเงินจะต้องได้รับอนุญาตจากผู้ที่มีสิทธิ์ให้ถอนก่อน(ซึ่งไม่ใช่แอดมิน) และคุณจะต้องไว้ใจว่าแอดมินจะ upgrade ระบบโดยไม่มี bug แต่ยังมี Challenge window
3. **Level 3 : ***Permissionless* ไม่ต้องขออนุญาตถอนเงิน แต่ต้องรอ 7 วัน(Challenge window) เผื่อจะมี bug และคุณจะต้องไว้ใจว่าแอดมินจะ upgrade ระบบโดยไม่มี bug
4. Level 4 : *Completely permissionless* ไม่ต้องขออนุญาตถอนเงิน และการ upgrade จะทำได้ก็ต่อเมื่อหลังจากผู้ใช้มีโอกาสถอนเงินได้

Level 4 โดยที่ไม่มี bug เลยเป็นสิ่งที่ Optimism ต้องการไปถึงมากที่สุด ซึ่งเป็น security Level เดียวกับ Ethereum แต่สุดท้ายหากมันจะเกิดเหตุการณ์ที่ไม่คาดฝัน ยังไงมันก็ต้องเป็นไปตามนั้นอยู่ดี

มันเป็นความจริงที่ว่าตอนนี้ไม่มี Optimistic Rollups ไหนเลยที่ผ่าน Level 1 (ยกเว้น Fuel v1) แม้แต่อันเดียว และ blog นี้ไม่ได้บอกว่าจะแก้ปัญหา bug ได้อย่างไร แต่เป็น blog ข้างบนที่ได้อธิบายไว้แล้ว

แล้ว Optimism ล่ะ? รอฟังข่าวดีเร็วๆ นี้ครับ

เกี่ยวกับผู้เขียน : เนื้อหานี้สรุปโดยความเข้าใจผู้เขียนเอง อาจจะมีความผิดพลาดได้เสมอ การอธิบายด้วยตัวหนังสือก็ยังมีข้อจำกัดที่จะทำให้เข้าใจได้ และการยกตัวอย่างหรือโต้ตอบระหว่างผู้เขียน-ผู้อ่านจะทำให้เข้าใจมากกว่านี้

หากเห็นว่าเนื้อหามีประโยชน์ ฝาก Share ไปยัง Social media ต่างๆ จะเป็นกำลังใจให้ผู้เขียน เขียนเนื้อหาที่น่าสนใจต่อไป ขอบคุณครับ