Chào các anh chị em nông dân,

Hôm nay tiết trời hiu hiu sắp vào hè, tôi mới có chút cảm hứng để chia sẻ điều này cùng các quý anh chị em sau cũng khoảng hơn 4 năm chơi LPing trong cái thị trường này.

Chả là như anh chị em đều biết, chẳng là đầu tháng 4/2025 tổng thống US Donald Trump công bố mức thuế quan đối ứng áp lên 180 quốc gia. Với mức thuế cao gây shock cả thế giới như vậy đã làm cho toàn bộ thị trường tiền tệ, bao gồm cả chứng khoán lẫn crypto đều nhuộm 1 màu đỏ lòm do lo ngại chiến tranh thương mại sắp nổ ra, cũng như kinh tế thế giới sẽ đi vào suy thoái. Cá nhân tôi thì hay dùng các nền tảng lending để thế chấp các tài sản biến động (như ETH, LINK, SUI…) để vay ra stablecoin và chơi LPing trên các AMM để kiếm thu nhập bị động. Các vị thế vay đó của tôi thì thường chỉ vay với mức Loan-to-Value (LTV) tầm 50%, cùng lắm tới 60% là cùng để đảm bảo an toàn. Thế nhưng, sự sụt giảm cả thị trường trong tuần đầu tháng 4 đã làm các vị thế vay của tôi trên AAVE, Venus, lẫn Suilend đều chạm ngưỡng bị thanh lý. Điều đó khiến tôi phải bán tháo các tài sản khác mình đang bullish đi, trong đó có cả PENDLE, FLUID, 1 phần LINK, GS và rất nhiều đồng khác để trả nợ USDC và giảm ngưỡng LTV xuống thấp (thường thì LTV vượt quá 80% là các bạn “dễ” bị thanh lý).

Đỉnh điểm là vào rạng sáng ngày 7/4/2025, khi mà SUI crash xuống mức 1.7174 và vị thế vay của tôi chỉ còn vài trăm đô nữa thôi là chạm ngưỡng thanh lý trên Suilend. Lúc đó nói thật là tôi đã hoàn toàn… bỏ cuộc, chỉ còn biết nhìn trân trân vào màn hình một cách chán nản, và đợi điều “tất lẽ dĩ ngẫu” sẽ phải xảy ra khi mình đã chơi với đòn bẩy quá lớn suốt bao lâu nay, đó là đón chờ 1 cú bị thanh lý tài sản thế chấp và bị phạt tiền. Và sau đó sẽ tính rằng mình còn lại bao nhiêu tiền, và phương án “vơ vét lại tàn quân” rồi khôi phục lại portfolio của mình ra sao.

Mệt mỏi sau 2 đêm liên tục mất ngủ, tôi quyết định đi ngủ trưa sau khi xác định kịch bản xấu nhất sẽ xảy ra với mình.

Nhưng có lẽ tôi được “các cụ nhà tôi” gánh còng lưng (hoặc chỉ đơn giản $1.7174 của SUI hôm đó cũng đã chạm ngưỡng max pain của cả thị trường, mà nếu sụt giảm nữa sẽ khiến cho rất nhiều các voi ở các thị trường tài chính khác “tử trận”), thế nên trong thời gian tôi đi ngủ trưa thì thị trường đã hồi phục lại, làm mức LTV trên các nền tảng lending của tôi rút xuống. Phải nói là hút chết!

Điều đó khiến tôi phải suy nghĩ nhiều về những gì mình đang làm để đeo đuổi theo hướng tự do tài chính và kiếm nguồn thu nhập bị động.

Không có bữa trưa nào miễn phí, không có chiếc chén thánh nào để đi tìm

Thực ra, cả năm vừa qua tôi đã đi kiếm tìm những cách thức khác nhau nhưng perp, hay option để hedge IL của UniV3 model, nhưng một khi bạn hedge được IL của UniV3 thì cái hedging cost (hay còn gọi là premium) mà bạn phải trả cũng không hề nhỏ, thậm chí nếu tính toán không đúng thì cost đó còn ngốn hết phần profit mà bạn kiếm được từ việc LPing.

Tôi đã chạy một thí nghiệm là vừa LPing trên PancakeSwapV3 và hedge IL bằng lệnh long trên GammaSwap, và viết toàn bộ report về thí nghiệm này tại đây:

Nó ứng với câu nói:

Không có bữa trưa nào miễn phí!

Câu nói đó ám chỉ rằng khi bạn luôn cố gắng tỏ ra thông minh hơn “thị trường”, muốn “tận dụng lỗ hổng kinh tế” nào đó để hack profit của bạn, muốn làm điều gì đó “low risk” nhưng có thể đem lại “high return” thì rốt cuộc tất cả những thứ phức tạp đó mà bạn làm nó đều đạt đến 1 mức cân bằng khiến cho performance của bạn không khá hơn benchmark của thị trường là bao. Vì sao lại vậy? Bởi trên đời này không chỉ có mỗi mình bạn là người thông minh duy nhất. Chẳng lẽ cơ hội bạn nhìn thấy thì thằng khác nó không nhìn thấy? Nên chung quy lại cái giá để trả cho bạn tận dụng cơ hội đó cũng không hề rẻ (premium).

Và vì không có bữa trưa nào miễn phí, tôi có thể đi đến kết luận rằng:

Cũng không có chiếc chén thánh nào trong LPing để bạn tự động hóa việc kiếm thu nhập bị động cho mình cả.

Điều đó có nghĩa là:

• Không có chiến thuật nào tối ưu áp dụng cho tất cả các cặp.

• Không có chiến thuật automation nào mà giúp bạn có thể viết thành bot và để nó tự động chạy, việc của bạn ngồi mát ăn bát vàng. Và muốn kiếm ít hay nhiều chỉ là vấn đề việc gia tăng số vốn LPing của mình lên thành bao nhiêu.

• Cặp đôi Risk/Reward vẫn luôn tồn tại ở bất kỳ cuộc chơi nào trên cõi đời này. Cái nào ngon thì thằng khác cũng ghé đít vào làm miếng bánh trên mỗi đít nhỏ hơn. Cái nào rủi ro cao thì ít đít, bạn có thể kiếm được nhiều hơn nhưng khi worst case xảy ra (như vụ thị trường crash vừa rồi) thì damage của bạn cũng lớn không kém mà không biết LPing bao lâu mới bù lại được.

Do không tồn tại chiếc chén thánh nào, nên tất nhiên tôi sẽ ngưng việc truy tìm chiếc chén thánh đó ở đây.

Tuy nhiên, thật kỳ lạ là tôi cảm thấy một sự bình yên không hề nhỏ trong lòng. Cái cảm giác kiểu trước đây như có lửa đốt trong lòng mình, thôi thúc mình lên đường tìm kiếm một điều gì đó (nếu không tìm thấy thì sẽ cảm thấy mình kém cỏi, là 1 loser và có lẽ không tiếp tục move on mà sống). Nhưng khi đã xác định rằng hành trình đó kết thúc, vậy thì ngay lập tức bạn sẽ điều chỉnh tâm trí của mình, bạn sẽ xác định lại 1 con đường khác rõ ràng và chuẩn chỉnh hơn, và tiến tới đạt được sự tự do về tài chính lẫn tâm hồn một cách bền vững hơn.

Chiếc chén thánh nằm ở chính bản thân mình

Khi chu du trong “thế giới LPing” này, tôi có cảm giác mình không khác gì nhân vật Santiago trong truyện “Nhà Giả Kim” của nhà văn Paulo Coelho. Trong truyện, Santiago là một người chăn cừu, khi nằm mơ về một kho báu cất giấu nơi các Kim tự tháp ở miền đất Ai Cập xa xôi, Santiago đã quyết tâm lên đường, vượt qua bao gian khó để đến được đó. Thế nhưng không có kho báu nào ở nơi đó cả, mà sự thực kho báu đó lại nằm ở chính một nhà thờ tại Tây Ban Nha, nơi mà cậu đã từng được báo mộng về kho báu ngày từ ngày đầu tiên.

Ý tôi muốn nói ở đây là chẳng có chiếc chén thánh nào về LPing nằm ở bên ngoài cả. Mà với cơ chế flexible của UniV3 có thể adapt được mọi kiểu chơi, bạn sẽ phải tự chiêm nghiệm, backtest và tìm ra chiếc chén thánh của riêng mình. Chiếc chén thánh đó nó chỉ hiệu quả với mình bạn mà thôi, và nếu áp dụng cho người khác thì có thể trở thành 1 thảm họa.

Lấy ví dụ về chính bản thân tôi, sau hơn 4 năm LPing trên thị trường tôi mới chiêm nghiệm rằng:

• Tôi năm nay cũng 39-40 rồi, cũng vợ con đầy đủ.

• Ngoài ra số vốn của tôi hiện nay không phải là lớn, nhưng cũng không còn là nhỏ so với hồi đầu chân ướt chân ráo mới vào thị trường (tôi nghĩ mình thuộc level tầm “baby shark” sao đó.

• Có một số thời điểm (nhất là lúc SUI đạt ATH $5.3), tôi cũng đã nghĩ rằng giờ nếu convert hết đống tài sản biến động của mình sang stablecoin và chỉ cần hưởng yield 10%/năm thôi, vậy là cũng đủ để trang trải chi phí sinh hoạt trong suốt một năm mà chẳng cần phải đi làm công ăn lương nữa. → Tất nhiên kế hoạch này sẽ không thể kéo dài trong nhiều năm do tình hình lạm phát của thị trường. Nhưng về cơ bản thì việc chống lại lạm phát là cái nằm trong khả năng của tôi.

• Thế nhưng tôi đã không làm vậy, tôi vẫn cố “đeo đuổi” mức lãi suất lên tới 3 con số (nói chung dưới 100%/năm thì cảm thấy không kích thích lắm), nên tôi sẽ luôn triển khai những chiến thuật có Risk lớn (như là đưa số vốn lớn vào 1 range hẹp), hoặc khi bị outrange dưới thì sẽ dùng toàn bộ tài sản đó làm thế chấp để vay tiếp ra stablecoin, bẻ làm 2 nửa và vào lại range. Đó cũng là hệ quả kéo tới việc vị thế nợ của tôi tăng dần lên. Và sau quả crash vừa qua thì cái tài sản thế chấp của tôi cũng chia 2, chia 2.5 làm tôi xém chút nữa bị thanh lý.

• Cho nên ở cái tuổi này, tôi phải biết giảm Risk của mình xuống, và do đó Reward cũng sẽ phải chấp nhận giảm theo. Thay vào đó, tôi sẽ có vị thế an toàn hơn và có thể đưa một số lượng vốn lớn của mình vào đó để LPing. Thay vì APR 100% thì chỉ cần 30% - 50% nhưng ổn định với số vốn lớn, là cũng dễ chịu rồi.

• Giờ cũng có tuổi rồi, chơi ổn định / an toàn là để còn đảm bảo sức khỏe. Tránh những áp lực tâm lý không đáng có, stress, thức đêm thức hôm lao lực ảnh hưởng sức khỏe. Nói chung tôi sẽ áp dụng chiến lược mà sếp cũ của tôi ở Kyber từng nói: “Cứ lệnh nào mà khiến tôi cảm thấy lo lắng, mất ăn mất ngủ thì tốt nhất tôi sẽ đóng lệnh đó lại”. Nói dại chứ đang chăm chỉ cày bừa, nhỡ có vấn đề về sức khỏe rồi… nằm ra đấy hoặc ra đi sớm, thì tất cả những thứ này có nghĩa lý gì đâu? Con thì dại, vợ mình thì thằng khác nó hưởng.

• Cho nên, những mức APR/APY 3 con số thì tôi sẽ nhường lại cho các degen, các anh chị em nông dân trẻ tuổi trong hội. Tuổi càng cao nó khiến cho mình càng “hèn” đi. Mà tôi nghĩ hèn đi trong thị trường tài chính là một đức tính nên có. Thị trường này không đơn giản và dễ ăn như bạn nghĩ, bạn nên biết sợ và tôn trọng nó.

• Tôi bây giờ cũng sẽ bỏ cái kiểu lên internet “chém to kho mặn” làm cho những ai gặp mình cũng tưởng mình tự do tài chính đến nơi rồi. Trong khi thực tế mình vẫn còn đang phải chật vật với cái món LPing này, và tôi nhận ra rằng mình không hề là 1 chuyên gia gì cả, và chẳng hề lùa được ai. Nói chung, việc im lặng và nghiền ngẫm sâu, viết lách, đúc rút những bài học, bám vào những nguyên lý nền tảng, nên stay humble và chú ý vào việc của mình cũng là một điều đúng đắn mình cần làm.

• Ở tuổi này, tôi phải biết trả lời “Vâng, tôi sợ” khi đồng nghiệp trong giới, các nhà đầu tư khích tướng mình để theo đuổi một kho báu ở vùng Ai Cập xa xôi nào đó. Ngẫm lại thì tôi cũng không đủ giỏi để có thể làm giàu nhanh bằng cách “đánh quả” hay “chớp cơ hội”. Thay vì đó, tôi nghĩ mình hướng tới một kế hoạch bền vững, giúp cho mình kiếm được thu nhập bị động trong thời gian dài về sau đó, cho tới tận cuối đời.