Hypercert'ler: Kamu mallarının fonlanması için yeni bir ilkel

Kısaca:

●    Gitcoin Grants Beta Turuna katılan tüm Çekirdek Turu projeleri çalışmaları için hypercert oluşturmaya hak kazandı. Eğer bir projeniz varsa talimatları içeren bir e-posta alacaksınız. *NOT: Öne Çıkanlar Turunda yer aldıysanız o turu düzenleyenler olumlu karar verirse sizinle doğrudan iletişime geçecek.

●    Bir hibe turu sırasında herhangi bir projeye 1 doların üzerinde bağışta bulunan herkes otomatik olarak bir hypercert almaya hak kazanıyor. Beta Turu için talep süreci hakkında daha fazla bilgi yakında paylaşılacak.

●    Sorunlarınız veya destek sorularınız varsa bu videoyu izleyin veya bu Telegram Grubu'na katılın.

Hypercert'ler x Gitcoin

Hypercerts VakfıGitcoin Programı Alfa Turu'na katılmış olan uygun tüm projeleri, geçmiş çalışmaları için birer hypercert mint etmeye ve hypercert'lerinin bir kısmını bir destekçi listesine tahsis etmeye davet etti.

Bunlar şimdiye kadar yayımlanan ilk *resmi* hypercert'ler oldu!

Vakıf, IPFS'de meta veri olarak depolanan yukarıdaki bilgilerle yarı değiştirilebilir bir ERC-1155 token kullanarak hypercert uygulamasını oluşturdu. Protokol Optimism üzerinde yayında. (Goerli Test Ağı üzerinde de kurcalayabilirsiniz.)

Vakıf ayrıca bir projenin hypercert'ini mint etmek için gereken tüm verileri doğrudan Gitcoin'in Allo Protokolünden çeken bir dApp oluşturdu. Proje sahipleri, özelliklerde ve sanat çalışmalarında küçük değişiklikler yapabiliyor ve dağıtım mekanizmasını gözden geçirebiliyor.

Bir Gitcoin Turu hypercert'i mint edildiğinde, herhangi bir projeyi en az 1 DAI'lik katkı ile destekleyen herkes bu hypercert'e bağlanıp kendi payını talep edebiliyor. Hypercert'ler soulbound (şahsa özel) token özelliğine sahip olduğundan onları satamaz ya da devredemezsiniz. Bununla birlikte, projeler, isterlerse hypercert sahipleri için avantajlar ekleyebilirler.

Projeler her hypercert'in %50'sini kendileri saklar; bu kısımlar, mint eden kişiden bir destekçiye sadece bir kez devredilebilir ya da satılabilir. Bu işlev henüz dApp'de mevcut olmasa da daha sonra eklenecek.

Neden Hypercert'ler?

Olumlu etkinin toplumumuzda en çok değer verilen yaratımlardan biri olduğu; toplumu kökten iyileştirmek için yüksek belirsizliğe sahip, yüksek getirisi olan moonshot projeler peşinde koşan girişimcilerin, yarattıkları etki karşılığında doğrudan ödüllendirildiği; topluma yönelik çok etkili iyilik eylemlerini başlatarak uygulayan kişi olmanın, insanların arzuladığı ve gururla gösterdiği bir şey olduğu ve etkiyi değerlendirmek için kullanılan yöntemlerin güvenilir, şeffaf ve bağımsız olarak doğrulanabilir olduğu bir dünya hayal edin.

Bu dünya uzakta gibi görünse de ona ulaşmak için çalışabiliriz.

Özel sektör ve kamu sektörü arasındaki belirgin ayrım, kamu mallarının fonlanmasında uzun süredir devam eden bir mücadele yaratmıştır. Bize hep anlatılan, özel sektörün yalnızca kâr elde etmeye odaklanması, kâr amacı gütmeyen sektörün ise piyasa ekonomisini göz önünde bulundurmadan yalnızca topluma hizmet sunmaya odaklanması gerektiğiydi.

Bu yanlış bir ikilem. Artık bunu parçalarına ayırarak yok etmenin zamanı geldi.

Kaynak eksikliği ve yetersiz fonlama, kâr amacı gütmeyen sektörü sekteye uğratıyor. Dahası, kâr amacı gütmeyen sektördeki pek çok oluşum, yeni pazarların ve fonlama mekanizmalarının, kamu mal ve hizmetlerinin genişletilmesinde oynayabileceği rolü dikkate almayı ihmal ediyor. Örneğin piyasalar, kaynak tahsisi ve etkin dağıtım sistemleri için değerli bilgiler sağlar ve böylece, kamu malı ve hizmetlerinin kalitesi ve erişilebilirliği artırılabilir.

Kamu mallarını fonlama biçimimizde daha fazla etki piyasası ve yenilik görmek istiyoruz.

ERC 11-55 standardı ile oluşturulan yarı değiştirilebilir (semi-fungible) tokenler olan hypercert'ler, farklı etki fonlama mekanizmaları için tek, açık, paylaşımlı ve merkeziyetsiz bir veri tabanı oluşturuyor. Ancak bunun gerçekleşmesi için etkiyi takip ve finanse edecek protokollere ihtiyacımız var.

Geleneksel kamu malları fonlama kaynakları

Dünya, iklim değişikliğinden güvenli yapay zekaya kadar, milyarlarca ve hatta trilyonlarca kamu malları fonu gerektiren benzeri görülmemiş zorluklarla karşı karşıya. Bu konuda en büyük iki fon kaynağı ise hükümetler ve vakıflar.

Vergi toplamak, hükümetlerin en yaygın para toplama yöntemi. Ancak bazıları, yüksek vergilerin vatandaşlara ve işletmelere yük getirdiğini, ekonomik büyümenin azalmasına ve tüketici harcamalarının düşmesine neden olduğunu savunuyor. Hükümetler ayrıca eğitim, sağlık ve araştırma gibi kamu malı ve hizmetlerini destekleyen kuruluşlara veya bireylere hibe ve sübvansiyonlar yoluyla da kaynak aktarabiliyor. Ancak tıpkı vergiler gibi hibe ve sübvansiyonlar da yolsuzluk ve verimsizlikle bağlantılı eleştirilerin odağı halinde.

Ellerinde daha fazla sermaye bulunduran vakıfların ve özel hayırsever kuruluşların, devlet bütçesinin yetersiz kaldığı alanları doldurma kapasitesine sahip olmakla birlikte bireysel bağışçıların heveslerine bağlı olması, kuruluşların uzun vadeli girişimler planlamasını ve uygulamasını zorlaştırıyor. Bunlara ek olarak, hayırsever kuruluş fonlarının öncelikleri ve ihtiyaçları, hizmet verilen toplulukların öncelikleri ve ihtiyaçları ile her zaman uyumlu olmayabiliyor.

Geriye Dönük Fonlama

Hakim kamu malı fonlama sistemimizdeki teşvik eksikliği nedeniyle, yüksek belirsizlik içeren, yüksek getirisi olan girişimleri genellikle göz ardı ediyoruz. Nispeten nadir görülen aşama bazlı ödül sistemleri bile sonuçlardan ziyade, kandırması kolay olabilen faaliyetlere odaklanıyor.

Beklenen pozitif değer çok yüksek olduğunda daha fazla moonshot girişimin peşinde olmamız gerekiyor.

Geriye dönük fonlama, projeleri, yarattıkları etki gözlemlenebilir hale geldikten sonra bu etki üzerinden ödüllendiren, yenilikçi bir etki fonlama mekanizması. Geriye dönük fonlama, etkisi potansiyel olarak yüksek ancak belirsiz olan kamu malı projelerinin üstlenilmesi için teşvik sağlayacak; başarı ve başarısızlıklardan ders çıkarmak için geri bildirim döngülerine imkan tanıyacak ve performansa dayalı ücretlendirmeyi geliştirerek kamu malı sektörüne daha fazla yetenek çekecek. Daha iyisini yapabileceğimize inanıyoruz.

Sahne Hypercert'in

Hypercert'ler, tüm etki fonlama mekanizmaları için faydalı olabilir ancak geriye dönük fonlama için özellikle değerli olduklarına inanıyoruz. Tek, açık, paylaşımlı ve merkeziyetsiz bir veritabanı olarak farklı fonlama mekanizmalarının birlikte çalışmasını sağlıyorlar.

Mikro düzeyde ise tek bir hypercert, etkili olması amaçlanan çalışmaları hesaba katan ve mülkiyeti belirli koşullar altında parçalara ayrılabilen ve hatta devredilebilen yarı değiştirilebilir bir tokendir.

Hypercert'ler, belirli fonlama mekanizmalarını dayatmak yerine, farklı mekanizmalar popülerlik kazanıp kaybederken hak taleplerinin unutulmaması için temel değişmez teminatlar sağlıyor. Hypercert'lerin geçmişe dönük fonlama mekanizmaları için özellikle yararlı olmasının nedeni de bu; fonlama sistemini geçmişten gelen taleplere de uygulayabiliyoruz.

Her bir hypercert, aşağıdaki bilgileri içeren özgün bir etki talebini temsil ediyor:

●    İşin kapsamı ve buna karşılık gelen etkinin kapsamı

●    Hem iş hem de işin etkisi için bir zaman aralığı dizisi

●    Bir grup katılımcı: işin arkasındaki kuruluş veya kişiler

●    Bir hypercert sahibi olarak elde ettiğiniz bir dizi hak

Etki talepleri tanımlanabilir, izlenebilir ve belli koşullar altında devredilebilir olduğundan hypercert'ler geriye dönük fonlamayı kolaylaştırıyor. Proje sahipleri, hypercert'lerinin bir kısmını, projeleri için gerekli fonu almak üzere potansiyel fon sağlayıcılara satabiliyor. Geriye dönük fon sağlayıcılar, projenin etkisini değerlendirdikten sonra, hypercert'lerin bir kısmını ellerinde tutmuş olan katılımcılardan ve potansiyel fon sağlayıcılardan hypercert satın alabiliyor.

(Kaynak: Hypercert'ler: Kamu mallarının fonlanması için yeni bir ilkel)

Aynı etki projelerinde birden fazla fon sağlayıcı arasında koordinasyon sağlamak zor olabilir.  Hypercert'ler, kuadratik oylama, pazarlık çözümleri, DAO tarzı oylamalar, aşama ödülleri ve basit koşulsuz hibeler için temel oluşturarak fon koordinasyonunu kolaylaştırıyor.

Hypercert'ler bu koordinasyon sorununu tek başına çözmüyor ancak aşağıda gösterildiği gibi farklı karar ve fonlama mekanizmaları için temel oluşturuyor. Kuadratik oylama, pazarlık çözümleri, DAO tarzı oylamalar, aşama ödülleri ve basit koşulsuz hibeler gibi yöntemlerin hepsi kendine has güçlü yönlere sahip. Hypercert'ler, fon sağlayanlara yönelik belirli bir karar alma şemasına odaklanmıyor.

Önümüzdeki yol

Eksiksiz bir etki-fonlama protokolleri sistemi oluşturmak için yapılması gereken çok iş var.  Bu işlerin en büyüklerinden birkaçını şöyle sayabiliriz:

●    Farklı türden katılımcıların sisteme dahil edilmesi ve doğrulanması

●    Hypercert'lerin satılabildiği veya devredilebildiği, vergiden düşülebildiği veya karbon kredileri karşılığında kullanımdan kaldırılabildiği durumlar da dahil olmak üzere hypercert mülkiyetine daha sağlam "haklar" verilmesi

●    Farklı etki taleplerini doğrulayabilen ve itibar oluşturabilen, merkeziyetsiz ve güvenilir ölçüde tarafsız bir etki değerlendiricileri ağının geliştirilmesi

●    Hypercert edinmek ve takas etmek için piyasalar oluşturularak yeni fonlama mekanizmalarının entegre edilmesi

●    Farklı alanlardaki çalışmaları nasıl tanımladığımıza ve değerlendirdiğimize ilişkin çeşitli etki ontolojilerinin ve normlarının oluşturulması (örneğin, açık kaynaklı yazılımlara yapılan katkıların tanımlanması ve değerlendirilmesi iklim çözümlerinden çok farklı olabilir)

İleriye bakıldığında, hypercert'lerin bir etki fonlama sisteminde fonlama için temel aracı haline gelmesi, şeffaflık getirecek ve kolektif zekayı mümkün kılarak fon sağlayıcılara, diğerlerinin fonlama tercihlerine göre ideal kararlar alma gücü sağlayacak.

Hypercert'ler hakkında daha fazla bilgi için hypercerts.org adresini ziyaret edebilir ve buradan teknik dokümanı indirebilirsiniz*.*


Sorumluluk Reddi Beyanı

Bu sitede yer alan içerik mali yatırım veya vergi tavsiyesi değildir. Bu bülten tamamen eğitim amaçlıdır ve yatırım tavsiyesi ya da herhangi bir varlığın satın alınması-satılması veya herhangi bir finansal karar alınması yönünde bir talep değildir. Bu bülten vergi tavsiyesi değildir. Muhasebecinizle konuşun. Kendi araştırmanızı yapın.

YazarlarRohit MalekarCarl Cervone ve Holke Brammer
BANKLESS TÜRKÇE’YE KAZANDIRANLAR: RAYBANKLESS VE ILK
Subscribe to Greenpill Türkiye
Receive the latest updates directly to your inbox.
Mint this entry as an NFT to add it to your collection.
Verification
This entry has been permanently stored onchain and signed by its creator.