Commons Yükseltmesi için tasarım alanının teknik sonuçları üzerinde saatlerce tartıştık; ancak kararlarımızın toplumsal etkilerini tam anlamıyla derinlemesine araştıramamıştık. Bu makalede, Commons Yapılandırma Panosunun bazı özelliklerini ele alarak token sahibi önyargısı, davranışsal çıkarımlar ve ödül sistemimiz gibi unsurları dikkate aldığımızda en popüler tekliflerin altında ne gibi etkilerin olabileceğini inceleyeceğim.

Modül Bir: Token Freeze & Token Thaw

Çoğumuzun bildiği gibi, Token Freeze & Token Thaw parametreleri Commons Yükseltmesindeki Hatcher'ların TEC tokenlerinin ne kadar süre boyunca vesting'de kalacağını belirtmektedir. Freeze, TEC tokenlerinin dondurulacağı süreyi ifade ederken thaw is bu tokenlerin Hatcher'ların kullanımına izin verileceği süreyi ve oranı ifade etmektedir.

Token Freeze & Token Thaw - Kültürel Etkiler & Gözlemler:

• Hatch için fon toplama süreci, 14 Ağustos 2021 tarihinde sona ermişti. Yani, Hatcher'ların TEC'ye sağladığı sermaye en az üç ay boyunca kilitli kalmış ve topluluğun bazı üyeleri bu tokenlerin normalden daha önce token sahiplerinin kullanımına açılmasına dair görüşlerini ifade etmişlerdi.
• Token Freeze parametresi, Augmented Bonding Curve'de (ABC) belirli bir süre boyunca etkinlik gerçekleştirilmesinin sağlanmasını amaçlıyordu; özellikle de Hatcher'lar için token taban fiyatını artıracak şekilde Rezervde bulunan fonların artırılması hedeflenmekteydi.
• Token Thaw, bütün tokenlerin aynı anda birden kullanıma açılması yerine zamana yayılmış bir şekilde kademeli olarak tokenlerin serbest bırakılmasına olanak sağlarken TEC tokenlerinin aniden satılmasını önlemekteydi. Her ne kadar Hatcher'ların hepsinin Trusted Seed üyeleri olmasından dolayı bu ihtimal düşük olsa da tokenlerin kademeli olarak serbest bırakılması ABC üzerinde bir fiyat şokunu önlemek için iyi bir fikirdi.
• Uzun vesting sürelerine dair endişeler, sermaye tahsisleri ve token sahiplerinin TEC ekonomisinden çıkış yapmaları için hareket özgürlüğüne dair sorunları gündeme getirmiştir.
• Potansiyel TAO oylaması teklifleri, Token Freeze parametresinden dolayı Hatcher'ların kabul etmedikleri kararlara karşı olarak rage-quit yapabilme olanağı sağlayabileceği konusunda sorunlar yaratabilirdi. Uzun Token Freeze parametreleri, TAO oylaması tekliflerinin vesting süresi sona ermeden önce DAO'ya sunulması durumunda bir gerginlik kaynağı oluşturabilirdi.

Önde Gelen Teklifler ve Modül 1: Farklı Bir Bakış Açısı, Vesting Oranı

Vesting Oranı, TEC tokenlerinin kilitli kalacağı süreye karşılık TEC tokenlerinin dağıtıldığı süreyi ifade eder. Aşağıda görüldüğü üzere, tekilflerden yalnızca ikisinde vesting oranı 1'den fazlaydı. Daha uzun bir freeze ve daha uzun bir thaw süresine sahip olmanın faydaları gayet nettir. Ancak, vesting süresinin toplamda ne kadar süreceğini görmek ve oranın dinamiklerini anlamak için ikisini bir araya getirmek, tokenlerin satılabilir hale geldiği anda token sahiplerinin davranışını değerlendirmek için hangi teklifin sağlıklı bir denge sağladığına dair önemli bir bakış açısı sağlayacaktır.

Modül 2: Augmented Bonding Curve

Augmented Bonding Curve, TEC için token sahibi davranışı ve kültürel dinamiklerine dair çeşitli etkileri olan bir unsurdur. Önemli kültürel etkilere sahip olacak en önemli parametreler Açılış Fiyati, Ortak Havuz fonları, Rezerv Oranı ve Giriş&Çıkış harçlarıdır. Giriş & Çıkış Haraçları haricinde, bu parametrelerinin tamamının ABC'nin değiştirilemez ve kalıcı ayarları olduğunu belirtmek önem arz etmektedir.

Tasarım için dikkate alınacak bir diğer husus ise ABC'nin son kullanıcısının kim olacağıdır! Şu anda önde giden tekliflerin tamamının transfer edilebilir (yani ikincil piyasalarda işlem görülebilir) durumunu önerdiği düşünüldüğünde, çoğu kişinin tokenlerini doğrudan ABC'den değil, ikincil borsalardan edineceği varsayılabilir. Bu da ABC'nin kullanıcılarının büyük olasılıkla ABC ve ikincil piyasalar arasındaki arbitraj fırsatlarından faydalanmak isteyen botlar ve bireyler olacağı anlamına gelmektedir.

Açılış Fiyatı - Kültürel Etkiler & Gözlemler:

• Hatcher'ların tamamı token başına yaklaşık 1 wxDAI ödedi; dolayısıyla, Hatcher'ların katkılarından dolayı ödüllendirilmiş hissetmelerini ve kilitledikleri sermaye karşılığında bir gelir elde etmelerini istediğimizi kabul etmemiz gerekmektedir. 0.50 wxDAI teklifi, Hatcher'lar için cazip bir öneri değildir (her ne kadar genel anlamda daha iyi bir tasarım stratejisi olsa da) ve 10 wxDAI açılış fiyatı ise yeni katılımcıların TEC ekonomisine katılmaları için çekici bir öneri olmayacaktır.
• Açılış Fiyatı (Commons Haracı ile birlikte) Rezerve Oranı üzerinde doğrudan bir etki yaratacaktır. Açılış fiyatı yükseldikçe Rezerv Oranı düşecektir.
• Yüksek bir açılış fiyatı ile kısa sürekli bir vesting süresi, erkenden kazanlarından faydalanmak isteyen ortak değerlere sahip üyeler tarafından daha fazla tokenin satılması ile sonuçlanabilir.

Ortak Havuz - Kültürel Etkiler & Gözlemler:

• Ortak Havuzdaki fon miktarı, TEC ekonomisinin başlatılması için son derece önemlidir. Çalışma Gruplarımızı ve Commons'a sunulacak ilk TE tekliflerini finanse etmek için Ortak Havuzda en az 500.000 wxDAI'ye ihtiyaç duyacağımızı düşünüyoruz.
• Ortak Havuzda ne kadar fazla para olursa Rezerve daha az para olacaktır.

Rezerv Oranı - Kültürel Etkiler & Gözlemler:

• Rezerv Oranı, TEC tokeninin fiyat volatilitesi üzerinde doğrudan etkiye sahiptir. Düşük Rezerv Oranı (%1-15) veya ortalama bir Rezerve Oranı (%16-25%) TEC ekonomisine katılım gösterenler için önemli ölçüde farklara sahiptir.
• TEC tokenin volatilitesi ne kadar yüksek olursa hem bireyler hem de arbitrajcılar tarafından ABC üzerinde daha fazla spekülatif etkinlik meydana gelecektir. Teklifin giriş & çıkış harcı önerisine bağlı olarak, bu tarz bir volatilite Ortak girişimlerin finanse edilmesi için Ortak Havuzdaki önemli miktarda fon oluşturabilir.
• Spekülatif davranışın teşvik edilmesine dair bu husus, DAO'nun demografisinin TEC misyonu ve değerleriyle uyumlu olan kişiler yerine kendi kişisel kazançlarını maksimuma çıkarmak isteyenler ile değiştirilmesi potansiyelini doğurduğundan dolayı bir sorun oluşturabilir. Bu da TEC misyonunun uyumu ve yerine getirilmesine dair sorunları beraberinde getirebilir.

Giriş & Çıkış Haraçları - Kültürel Etkiler & Gözlemler:

• Giriş & Çıkış Haraçları, büyük olasılıkla ABC etkinliklerinin TEC misyonu ile daha uyumlu hale getirilmesi açısından ilerleyen süreçte değiştirilecektir. ABC içerisinde, daha sonraki bir tarihte değiştirilebilecek (ve çok yüksek olasılıkla değiştirilecek) tek parametre grubudur.
• Düşük Giriş & Çıkış Haraçları, bizim kullandığımız ABC için idealdir; ancak muhtemelen başlangıç aşamasında pek uygun görülmeyebilir. Uygun giriş & çıkış haraçlarının belirlenmesinden önce teklifler içerisinde ABC etkinliklerinin nasıl gerçekleştiğini bir süre boyunca gözlemleme konusunda genel bir fikir birliği bulunmaktadır.
• Yüksek bir Giriş & Çıkış Harcı, TEC'e gelecek kişilerin spekülatif aktörler yerine misyon ve değerlerle daha uyumlu kişiler olmasına olanak sağlamaktadır. Ancak bu aynı zamanda Ortak Havuzda daha az fon oluşmasına yol açacaktır.
• Düşük Giriş & Çıkış Haracı ise herkesin erkenden katılımına izin verirken bireylerin TEC ekonomisinden çıkış yapmalarını zorlaştırır.
• Ödül sistemimiz, katılımcıları TEC tokenleriyle ödüllendirecek şekilde tasarlanmıştır ve yüksek bir çıkış harcı gelirlerinin önemli bölümünü bu Ödüller ile kazananlar için ekstra bir vergilendirme gibi görülebilir. TEC tokeni için ikincil piyasalarda ne kadar hızlı likidite oluşturabileceğimize bağlı olarak bu durum sorun yaratabilir.

Önde Gelen Teklifler ve Modül 2: Farklı Bir Bakış Açısı, Yönetişim

ABC başlatılıp DAO ilk satın almayı gerçekleştirdiğinde toplam token miktarı 1.956.421,600 TEC tokeni olacaktır. Bu tokenleri elinde tutanlar Trusted Seed olacak ve dolayısıyla Commons yönetişimi TEC misyonunu savunacak güvenilir bireylerden oluşan bir grubun elinde olacak.

DAO'nun uzun vadeli yönetişimi ile ilgili ABC parametreleri geliştirilirken belirli bir dizi soru ortaya çıkacaktır. Yönetişimde Trusted Seed kadar etkiye sahip olmak isteyen birisi ne kadar para harcayacaktır ve bu hızlı bir şekilde yapılabilir mi? Aşağıda, önde gelen tekliflerden bazılarındaki paramtreleri ve Commons Yükseltmesi başlatıldıktan sonra yaklaşık 2 milyon TEC token elde etmek için gerekecek para miktarı görülmektedir. Düşük Rezerve Oranı ve yüksek Açılış Fiyatının, varlıklı rakiplerin TEC içerisinde yönetişim rekabetine girmesini zorlaştırırken daha stabil tasarımların böyle bir yaklaşımın maliyetini azalttığını gösteren bir model ortaya çıkmaktadır.

Modül 3: TAO Oylama

TAO Oylama modülü, genelde gözden kaçan bir modüldür. Tekliflerimizin çoğu belirli bir parametre aralığında yer almaktadır; ancak TAO oylamasının Yönetişim üzerinde önemli kültürel etkilere sahip olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.

Minimum Yeter Sayı - Kültürel Etkiler & Gözlemler

• Minimum Yeter Sayı parametresi, bütün aktif oy veren tokenler arasındaki EVET oyları yüzdesini ifade etmektedir. (Bu, BÜTÜN tokenlerin oy yapması gereken yüzdeye eşit olan geleneksel Yeter Sayı algısından farklıdır).
• En fazla Token Sahipleri ve ellerinde bulundurdukları token yüzdesi listesine bağlı olarak, minimum yeter sayının TEC içerisindeki bir veya iki kişinin çoğunluk üzerinde veto yetkisine sahip olmasını engelleyebilmelidir.

Delege Oylaması - Kültürel Etkiler & Gözlemler:

• Delege oylaması, nadiren tartıştığımız bir konudur; çünkü TEC içerisinde pek uyguladığımız bir şey değildir. TAO oylama modülü, token sahiplerinin oy verme yetkilerini kendileri adına oy kullanabilecek bireylere devretmelerine olanak tanımaktadır. Delege Oylaması süresi, delegelerin oylarını kullanmasını gereken süredir.
• Oy hakkınızı devrettiğiniz delege, kararınıza karşı oy kullanırsa oyunuzu başka bir karar ile değiştirmek için Sessiz Bitiş süresi bulunmaktadır. Bu oylamadan sonra, tokenleriniz delegenize geri döner.
• Delege oylaması, bu noktaya kadar TEC içerisinde büyük ölçüde eksikliği bulunan bir politik ortam oluşturmaktadır. TAO oylaması için sunulan tekliflerin son derece seyrek ancak oldukça önemli oldukları düşünüldüğünde, bu delege oylaması süresi sessiz bitiş süresinden daha kısa olmalı ve gerekirse bireylere kararın sonucunu değiştirme ve seçimlerini değerlendirmeleri için yeterince zaman tanımalıdır.

Önde Gelen Teklifler & Modül 3: Farklı Bir Bakış Açısı, En Fazla Token Sahipleri

Token ekonomilerinin çoğu için önemli bir sorun, tokenlerin topluluk arasındaki dağılımı ve "balinaların" oylama senaryoları içerisinde karar verme üzerinde ne kadar etkiye sahip olduğudur. Bu durumun TEC için bir sorun teşkil etme olasılığı düşük olsa dahi bu dağılım konusunda şeffaf olmak ve oylama modüllerimizi tasarlarken bunun ne anlama geldiğini belirtmek sorumluluk göstergesidir. Aşağıda, en fazla TECH tokenlerine sahip olan adresler görülebilir.

Bu görsel üzerinde, net bir şekilde en fazla tokene sahip altı kişinin TEC içerisindeki tokenlerin yaklaşık %30'unu kontrolünde bulundurduğu görülmektedir.

Ancak, bu altı kişinin her birinin Trusted Seed üyesi olduğu ve dolayısıyla TEC Misyonu ile ortak değerlere sahip olduğunu belirtmekte fayda vardır. En fazla token sahibi tokenlerin yaklaşık %9'une sahipken, ikinci sıradaki kişi ise %7'sine sahiptir. Bu da bu kişilerin çoğunluğun kabul ettiği bir karara karşı hareket etmek istemeleri tercih etmeleri durumunda, minimum yeter sayıya ulaşma ihtimallerinin düşük olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla, parametrelerin aşırı düşük ayarlanması ilerleyen zamanlarda sorunlara neden olabilir. (Bunun pek olası olmadığını; ancak TAO Oylama parametreleri etrafında karar verirken önemli bir bilgi olarak dikkate alındığını ifade etmeliyiz)

Ayrıca, DAO'nun kendisinin belirlenecek yapılandırmaya bağlı olarak 600.000 ila 800.000 TEC tokeni 250 Bin wxDAI kullanarak satın alacağını da belirtmeliyiz. Bu tokenler, kolektif olarak DAO tarafından seçilen 7 kişiden oluşan bir multisig tarafından kontrol edilecektir.

Modül 4: Kanaat (Conviction) Oylaması

Kanaat Oylaması Modülü, TEC Projesi & Teklifleri etrafında finansman tahsislerine dair davranışları belirleyecektir. Önde gelen teklifler içerisinde, Kanaat Oylamasının nasıl gerçekleştirileceği ve TEC içerisinde finansman kültürü konusunda ne anlama geldiği konusunda belirli görüşleri ifade eden birkaç tasarım fikri ortaya atılmıştır.

Harcama Limiti - Kültürel Etkiler & Gözlemler

• Harcama Limiti, belirli bir zamanda Ortak Havuzdaki yüzdeyi belirtir ve Ortak Havuzun önemli ölçüde büyümesi beklenmektedir.
• Harcama Limiti, gelecekte TE tekliflerini nasıl değerlendireceğimizi, geliştireceğimizi ve izleyeceğimi belirleyecektir. Küçük bir Harcama Limiti bulunması halinde, sunulacak teklifler küçük ve dolayısıyla artırımlı olacak, bu da daha sık bir izleme ve değerlendirmeyi gerektirecektir. Şeffaflık ve hesap verebilirlik altyapısına sahip olma hususu özellikle 10 büyükteklif yerine 50 küçük teklif bulunması halinde önemli bir sorun teşkil edebilecektir.
• Çok yüksek harcama limiti ise Ortak Havuzu manipülasyona açık hale getirerek, projelerin teklif hedeflerine ulaşmasını zorlaştırarak potansiyel olarak daha küçük tekliflerin destek görmesine yol açabilecektir.

Minimum Kanaat - Kültürel Etkiler & Gözlemler

• Minimum Kanaat, bir teklifin kabul edilmesi için talep edilen tutarın küçüklüğüne bakılmaksızın ne kadar TEC tokeni gerektiğini belirler. Commons Yapılandırma Panosu (CDD - Commons Config Dashboard) üzerinde Minimum Kanaat, etkin arz yüzdesi olarak belirlenmiştir; burada etkin arz teklifler üzerinde aktif olarak oy kullanan token sayısıdır.
• Minimum kanaat, birçok açıdan önemlidir; ancak kültürel bir açıdan bakıldığında, bütün tekliflerin aynı olmadığına dikkat edilmesi önem arz etmektedir. Yalnızca TE projelerini ve tekliflerini finanse etmekle kalmayıp aynı zamanda TEC üyelerinin ödemeleri için de oylamalar yapacağız. Minimum kanaatin yüksek olması halinde, katkıda bulunan üyelerimizin ödemelerinin önceliklendirilmesinde sorunlarla karşılaşabiliriz.

Kanaat Artışı - Kültürel Etkiler & Gözlemler

• Kanaat Artışı parametresi, tekliflere stake edilen tokenlerin kanaat kazanma ve kaybetme hızını belirler.
• Nispeten daha uzun Kanaat Artışı, bir teklifin kabul edilmesi için tokenlerin daha uzun süre stake edilmesi anlamına gelirken aynı zamanda bu tokenlerin kaldırılmasından sonra kanaatin azalma hızını da yavaşlatır.
• Nispeten daha kısa Kanaat Artışı ise bir teklifin kabul edilmesi için tokenlerin daha kısa süre stake edilmesi anlamına gelirken aynı zamanda bu tokenlerin kaldırılmasından sonra kanaatin azalma hızını da artırır.
• Kısa veya uzun kanaat artışı dinamikleri, token sahiplerinin finanse etmek istedikleri birden fazla teklif bulunması halinde kanaatlerini nasıl ölçtükleriyle ilgilidir. Uzun kanaat artışı parametresi, token sahibinin tek bir teklifte kanaat artırmasına olanak sağlamakta ve orijinal teklifin kabul edilme potansiyelini etkilemeksizin tokenlerini bir diğerine taşımasına izin vermektedir. Daha kısa bir kanaat artışı parametresi ise token sahiplerinin tokenlerini aynı anda birden fazla farklı teklif arasında nasıl dağıtacaklarına dair karar almalarını gerektirmektedir.
• Bu üç parametrenin kombinasyonu, potansiyel TE teklifleri için token sahiplerinin Kanaat oylamasına katılımları için gereken dikkat miktarı üzerinde önemli etkiye sahip olacaktır.

Önde Gelen Teklifler & Modül 4: Farklı Bir Bakış Açısı, Finansman Süresi

Kanaat Oylaması parametrelerini bir teklifin kabul edilmesi için ne kadar süre geçeceği açısından değerlendirmek önemlidir. Aşağıdaki görsellerde, önde gelen tekliflerimizi hem 1.000 wxDAI hem de 25.000 wxDAI talep eden iki teklifin hem 3 gün hem de 6 aylık süre içerisinde kabul edilmeleri bakımından ne kadar zaman geçeceği yönünden değerlendirebiliriz. Bu teklifler, finansman sırasında Ortak Havuzda en az 1.000.000 wxDAI bulunduğunu varsaymaktadır.

Her ne kadar bu makalede tamamen incelemediğimiz birçok kültürel huss bulunsa da, en azından  TokenLog üzerinde yaklaşan oylamada karar verirken radarınızda bulundurmanız açısından birkaç önemli noktayı dikkate almanız faydalı olacaktır.

Aşağıdaki bağlantılardan, devam etmekte olan 10 teklife ulaşabilirsiniz. Bu kapsamlı bir liste değiltir ve inceleyebileceğiniz başka teklifler de bulunmaktadır.

The Fledge

Reserve Ratio Matters, change my mind.

A Token Orogeny that Slaps but with better TAO Voting

Goldilocks $1 bet for $1million to advance Token Engineering

Ostroms 1 Million Dollar Baby

Iron Curtain Voting (Revolutionary Opening Price/The Bolsheviks Gambit)

Ostroms 1 Million Dollar Hatch, Fledge & Fly

Montana Rusa: The Communist Roller-Coaster

420 Opening Price

Damped Ostroms